آشنایی با گیاه سینگونیوم

گیاه سینگونیوم یا سینگینیوم یک گیاه آپارتمانی، مدرن و بسیار سایه دوست است. این گیاه زیبا بومی مناطق گرم و مرطوب آمریکای جنوبی و مرکزی است و دارای انواع مختلفی است. این گیاه را به اسم های مختلفی مثل پنجه غازی و صورت خرگوشی یا گیاه پیکان نیز می شناسند. این گیاه بالا رونده رنگ های مختلفی دارد. در این مقاله قصد داریم با سینگونیوم، انواع آن، شرایط نگهداری، تکثیر، آفات و بیماری و … آشنا شویم.

مشخصات گیاه سینگونیوم

گیاه سینگونیوم بومی جنگل های استوایی و جنگل های بارانی مناطق آمریکای جنوبی و آمریکای مرکزی است. البته تنها نمی توان گفت که بومی آمریکای جنوبی و مرکزی است بلکه در استرالیا، سنگاپور، هند، پورتوریکو، مناطق گرمسیر یا ساحلی هم رشد خواهند کرد. یکی از مهم ترین نکات جهت پرورش و نگهداری سینگونیوم در آپارتمان ها و محیط های کار، نور مناسب برای رشد آن ها است. برای نگهداری سینگونیوم به نور متوسط یا کم نیاز است. پس باید از قرار دادن سینگونیوم در برابر نور شدید و مستقیم جلوگیری شود.

سینگونیوم، گیاهی از خانواده آراسه است و سرزمین مادری این گیاه کشور مکزیک است. سینگونیوم در ظاهر، برگ های آن نیزه ای شکل است و یک گیاه بالا رونده است. ساقه های گیاه سینگونیوم رشد زیادی دارند و از در و دیوار بالا خواهند رفت. سینگونیوم زیبا یک گیاه همیشه سبز، علفی، پوششی، بدون شاخه و دارای تنه اصلی است که امکان دارد تا ۲۰ متر رشد کند.

در بعضی از جنگل‌ها با بارندگی زیاد، گستردگی این گیاه به حدی است که همه سطح جنگل با این گیاه پوشانده شده است. برگ‌های کودکی این گیاه اغلب به شکل بیضی، باریک و بدون لبه است. با رشد گیاه، برگ های آن پیکانی شکل می شوند.

انواع سینگونیوم

گیاه سینگونیوم مانند گیاهان دیگر دارای انواع مختلفی است که در اینجا به معرفی چند نوع از آن می پردازیم.

• سینگونیوم پودوفیلوم: سینگونیوم پودوفیلوم معروف ترین نوع سینگونیوم است که برای اولین بار در مکزیک، پاناما و کاستاریکا کشف شد. بعضی مواقع به آن پنجه غازی هم می گویند که علت این نامگذاری به خاطر شکل خاص برگ های آن است.
• سینگونیوم آریتوم: این گیاه، اغلب در جاماییکا و مکزیک یافت می شود و به گیاه پنج انگشتی شهرت دارد. سینگونیوم آریتوم یک تنه اصلی در مرکز خود دارد که حدود 20 سانتی متر رشد می کند که دو ساقه متوسط در بالا و دو ساقه کوچک در پایین این تنه قرار دارد. سینگونیوم آریتوم فانتزی دارای رنگ های گوناگونی مانند سفید و کرم رنگ است.
• سینگونیوم پیکانی: گیاه سینگونیوم پیکانی، یک نوع معمولی از سینگونیوم است. برگ های این گونه سبز رنگ است که به خاطر شبیه بودن آن ها به نوک پیکان، به سینگونیوم پیکانی معروف شده است. روی این برگ های سبز را رگه های کرم رنگی تزیین کرده است.
• سینگونیوم اریتروفیلومر: این نوع از گیاه رشد آرامی دارد و یک گیاه همیشه سبز است. برگ های آن مانند پیکان تیراندازی است. سینگونیوم اریتروفیلوم جوان، ساقه باریکی دارد که با رشد گیاه، نازک تر می شود.
• سینگونیوم ولوزیانوم: این گیاه در طبیعت برزیل مشاهده می شود. این گیاه در شروع رشد به سینگونیوم پدوفیلوم شباهت دارد، ولی با گذشت زمان و رشد زیادتر، باریک تر و بلندتر می شود.
• سینگونیوم هوفمانی: گیاه سینگونیوم هوفمانی یک گیاه همیشه سرسبز است که از کاستاریکا سرچشمه گرفته است. این گیاه قوی و تنومند است. ساقه بالغ این گیاه، حدود 15 سانتی متر رشد می کند که اگر هرس نشود تا 30 سانتی متر نیز رشد خواهد کرد.

شرایط محیطی مناسب برای رشد گیاه سنگونیوم

آبیاری
آبیاری گیاه سینگونیوم به نوع خاک، شدت نور، میزان گرما و تهویه هوا بستگی دارد. اگر گرمای لازم وجود داشته باشد، نور کافی و تهویه مناسب نیاز است و همیشه خاک این گیاه مرطوب بماند. اگر سینگونیوم در محیط کم نور و خنک نگهداری شود باید آبیاری زمانی انجام شود که سطح خاک گلدان مقداری خشک باشد. اگر سینگونیوم در باغچه و در مناطق گرم و مرطوب شمال و جنوب کشور نگهداری شود به آبیاری روزانه احتیاج است. در فصل تابستان و فصل بهار که حرارت دما بالا است و هوا گرم است، این گیاه باید هفته ای سه بار آبیاری شود.

خاک
برای انتخاب بهترین خاک، باید به محل کاشت گیاه توجه کرد؛ یعنی اگر کاشت در مناطق معتدل و گرم و مرطوب انجام شود و کاشت این گیاه در محیط باغچه باشد، به تعویض خاک احتیاجی نیست، همان خاک باغچه مناسب است؛ اما اگر در محیط گلدان کاشته شود باید حتماً از خاک زهکش دار و اسیدی استفاده شود. مناسب ترین خاک برای این گیاه ۶۰ درصد خاک برگ جنگلی، ۲۰ درصد ماسه رودخانه و ۲۰ درصد پیت ماس است؛ اما می توان از ترکیب کوکوپیت و پیت‌ماس هم استفاده کرد.

دما
گیاه سینگونیوم بومی نواحی گرم و مرطوب آمریکای جنوبی و مرکزی است؛ بنابراین هوای گرم برای رشد این گیاه بهتر از هوای سرد است. این گیاه را در فصل زمستان نباید در مسیر ورودی منزل قرار داد زیرا سرمای زمستان باعث زردی، بی رنگی و ریزش برگ های گیاه می شود. مناسب ترین دما برای این گیاه دما بین ۲۰ تا ۳۰ درجه سانتی گراد است. این گیاه اگر در دما کمتر از ۱۵ درجه سانتی گراد باشد، عملکرد خوبی نخواهد داشت. اگر دما بالای ۳۰ تا ۴۰ درجه سانتی گراد باشد به غبارپاشی در طول روز نیاز است.

رطوبت
تمام گونه های سینگونیوم رطوبت را دوست دارند به همین خاطر در کاشت تراریوم‌های بزرگ بسیار مورد توجه قرار گرفته است. هر چه رطوبت و گرما محیط زیادتر باشد، رشد و سلامت گیاه زیادتر می شود. برای اینکه رطوبت این گیاه تامین شود می توان گیاه را در طول روز یک تا دو مرتبه غبارپاشی کرد. آب پاشی یا غبارپاشی روی گیاه حتماً باید در محیط سایه صورت گیرد. از راه دیگر تامین رطوبت روزانه استفاده کردن از دستگاه بخور آب سرد، قرار دادن ظرف آب در کنار گیاه، ایجاد جزیره در زیر گلدان و قرار دادن قابلمه آب روی شعله گاز با فاصله از گیاه است.

کوددهی
سینگونیوم گیاه کم توقعی است، به این معنا که گیاه بدون کوددهی هم خیلی خوب رشد خواهد کرد. برداشت خاک سطحی و افزودن ترکیبی از خاک برگ جنگلی و کمی کود پوسیده دامی کافی است. اگر به خاک برگ جنگلی مرغوب و کود پوسیده دام در دسترس نبود، در فصول بهار و تابستان هر ماه باید یک مرتبه به اندازه یک قاشق چای خوری کود سه بیست را در ۱.۵ لیتر آب حل کرد و با فاصله از ریشه به اندازه نصف لیوان معمولی به خاک گلدان افزوده شود.

هرس
گیاه سینگونیوم یک گیاه بالارونده است که ساقه های آن رشد زیادی می کنند. با حذف قسمت های بالایی ساقه ها می توان گیاه را به صورتی هرس کرد که رشد جانبی زیادتری داشته باشد. لازم است برای این گیاه که به شکل بالارونده تربیت شود، باید قیم یا تکیه گاه به کار برد. شاخه های سینگونیوم خیلی نازک و شکننده هستند. اگر ساقه این گیاه با محل مرطوب برخورد کند، شروع به ریشه دهی خواهد کرد. به کار بردن چوب های قیم خزه دار برای این گیاه گزینه مناسبی است. اگر خزه ها را مرطوب باشند، ریشه های گیاه به درون خزه ها نفوذ خواهند کرد. هر قدر میزان ریشه های هوایی نفوذ کننده در خزه زیادتر شود، استحکام و ایستایی گیاه هم زیادتر می شود.

تعویض و انتخاب گلدان

اگر گیاه در طی سال رشد مناسبی کرده باشد، تعویض گلدان باید هر سال انجام شود. ماه های اسفند و فروردین یا شهریور و مهر ماه جهت تعویض کردن گلدان زمان مناسبی است. مناسب ترین گلدان جهت کاشت گیاه سینگونیوم گلدان هایی است که دهانه باز دارند. سینگونیوم به شکل پوششی رشد می کند، اما با گذاشتن تکیه گاه برای این گیاه می توان آن را به رشد عمودی تشویق کرد. اگر گیاه رشد بی رویه داشت، می توان هر مرتبه قسمت اضافی گیاه را قطع کرد و بدون گذاشتن در آب آن را در کنار گیاه اصلی کاشت.

تکثیر گیاه سینگونیوم

سینگونیوم گیاهی زیبا است که به سرعت رشد می کند. تکثیر گیاه سینگونیوم خیلی آسان است و تکثیر آن از طریق ریشه زنی قلمه و خوابانیدن صورت می گیرد.

تکثیر از طریق قلمه‌زنی
برای متراکم شدن و بهتر رشد کردن سینگونیوم بهتر است گیاه را در سال ۲ تا ۳ بار هرس کرد. هر مرتبه که گیاه هرس شد می توان قسمت‌های جدا شده را از طریق گذاشتن در آب یا کشت مستقیم در خاک ریشه دار کرد. تکثیر این گیاه از طریق قلمه بهتر است در طی فصول گرم سال صورت گیرد، زیرا هوای گرم، باعث افزایش سرعت ریشه زنی می شود.

هر قلمه باید یک یا چند قسمت گره داشته باشد. اگر قلمه گره نداشته باشد یا اینکه قلمه را از ناحیه بی گره در آب یا خاک قرار داده شود، قلمه ریشه دار نخواهد شد؛ بنابراین جدا کردن قلمه ها به دقت زیادی نیاز دارد. قسمت گره دار قلمه در آب یا خاک به سرعت ریشه دار خواهد شد. ریشه زنی و رشد برگ های جدید گیاه احتمال دارد ۲ تا ۴ هفته طول بکشد.

تکثیر به روش خوابانیدن
جهت تکثیر از طریق خوابانیدن به ساقه های بلندتر احتیاج است. برای این روش لازم است که قسمت گره دار ساقه بلند گیاه سینگنیوم را در گلدانی جدا و نزدیک به گیاه اصلی و زیر کمی خاک قرار داد. ریشه های کوچک گره ساقه گیاه از طریق برخورد با هر جسم مرطوبی سریع شروع به رشد و پخش ریشه خواهند کرد. تکثیر از این طریق نیز خیلی راحت و صد در صد موفقیت آمیز است.

آفات و بیماری گیاه سینگونیوم

مشکلات کمبود شدید نور: کمبود نور می‌توان عامل رنگ پریدگی و افزایش فاصله برگ‌ها باشد. برای رفع این مشکل بهتر است گیاه را به طور آهسته و در طی چند روز به سمت محیط پر نور هدایت کرد. اگر انتقال گیاه به صورت ناگهانی باشد موجب سوختگی، رنگ پریدگی و حتی از بین رفتن گیاه می‌شود.

قهوه ای و شکننده شدن برگ ها: گرمای زیاد و رطوبت بالا برای رشد و سلامتی گیاه سینگونیوم بسیار اهمیت دارد. دلیل اصلی این مشکل خشکی و گرمای زیاد فضا است.

قهوه ای شدن حاشیه برگ ها یا زرد شدن برگ های پایین گیاه: آبیاری زیاد و خاک باتلاقی یا آبیاری کم و خاک فشرده و رُسی دو دلیل بروز این مشکل هستند. آبیاری باید منظم انجام گیرد و خاک گیاه بهتر است دائما کمی مرطوب باشد.

رنگ پریدگی برگ ها: نور زیاد، آبیاری کم و تغذیه نکردن گیاه از عوامل اصلی بروز این مشکل است.
رشد نکردن گیاه: نور کم، آبیاری نامناسب، خاک بدون املاح مغذی و هوای سرد از اصلی ترین عوامل رشد نکردن گیاه سینگونیوم است.

باز نشدن برگ های جدید: یکی از شایع ترین مشکلات نگهداری این گیاه به خصوص گونه ابلق، باز نشدن یا پیچ خوردگی برگ های جدید است. از مهم ترین علت های بروز این مشکل، وجود آفت، نور کم، کمبود رطوبت لازم، سردی هوا، دوره استراحت گیاه، خاک نامناسب است. برای رفع این مشکل باید گیاه را با دقت بررسی کرد تا از نبود آفت مطمئن شد. اگر آفت نبود، نور کم و بقیه عوامل را باید بررسی کرد. بهتر است ساقه را از قسمت شروع پیچ خوردگی برگ ها جدا کرد و خوب شست، سپس آن قسمت را دوباره در خاک کاشت و به محیط پر نور انتقال داد.

کنه تار عنکبوتی یا کنه قرمز: با سم مخصوص مثل سم ایمیدوکلروپراید یا مانکوزب به صورت غبارپاشی روی برگ ها از بین خواهد رفت. از علائم حمله این آفت، زردی برگ ها و وجود تارهایی مانند تار عنکبوت پشت برگ‌های گیاه است.

شپشک آردآلود: این نوع آفت به صورت توده های خیلی ریز سفید رنگ و اغلب پشت برگ ها ظاهر می شوند. از علائم به وجود آمدن این نوع آفت می توان به پیچ خوردگی برگ ها، چسبندگی و براق شدن برگ های گیاه اشاره کرد. شپشک آرد‌آلود با اسپری کردن ۲ میلی لیتر سم ایمیدوکلروپراید در یک لیتر آب در پشت و روی برگ‌ها به سرعت از بین خواهد رفت.

نتیجه گیری

گیاه سینگونیوم یک گیاه همیشه سرسبز و علفی است که اگر شرایط محیطی در خانه برای او فراهم باشد، امکان دارد تا ۲ متر هم رشد کند. سینگونیوم را می توان در باغچه و فضای باز کاشت. این گیاه با سرعت خود را با محیط جدید سازگار می کند و گیاه کم توقعی است. در این مقاله با سینگونیوم، انواع آن، آفات و بیماری، شرایط نگهداری، تکثیر و … آشنا شدیم.