یکی از گیاهان بسیار رایج و محبوب در خانه های ایرانی، گیاه شمعدانی است. شاید دلیل این محبوبیت، نگهداری آسان است. البته نباید رنگ های زیبا و متنوع و بوی مطبوع این گیاه را نادیده گرفت. با توجه به همین موضوع تصمیم گرفتیم در این مطلب از گیاه نت به معرفی گیاه شمعدانی بپردازیم و در پایان به سوالات رایج در مورد این گیاه پاسخ بدهیم.
معرفی شمعدانی
در بیشتر نقاط ایران، گونهای از شمعدانی به نام پلارگونیوم زوناله به عنوان گیاه زینتی کاشته میشود. این گیاه دارای واریتههای گوناگون و رنگهای مختلفی است. انتخاب نام شمعدانی به این دلیل است که میوه گیاه داخل کاسبرگهای پایا و روی دمگلهای بلند و در انتهای دمگل مشترک به صورت شمعدان چند شاخه قرار میگیرد؛ به عبارت دیگر، شکل و ساختار میوه این گیاه شبیه به شمعدان است و به همین دلیل نام شمعدانی برای آن انتخاب شده است.
انواع شمعدانی
شمعدانی با نام علمی Pelargonium، سرده ای از گیاهان گلدار است که حدود 200 گونه مختلف را شامل می شود. این گیاهان علفی بوده و می توانند یکساله یا چندساله و پایا باشند. در برخی از گونه های شمعدانی (به جز پلارگونیوم) بوته های پیچان با ساقه گوشتی نیز مشاهده می شود. در ادامه انواع شمعدانی و ویژگیهای آنها را معرفی میکنیم:
- شمعدانی رگال (Regal):
- چندساله و همیشه سبز
- دارای برگ های دایره ای شکل با حاشیه دندانه دار
- گاهی به بخش هایی تقسیم شده اند
- دارای گل هایی با 5 عدد گلبرگ
- رنگ های ارغوانی روشن، صورتی، بنفش و یا سفید
- قابل کاشت در فضای باز و یا گلدان
- شامل شمعدانی های اژدری، آلمانی و گل درشت
- شمعدانی آنجل (Angel):
- دارای شاخه های متراکم و شبیه گروه رگال
- مشتق شده از گونه P.crispum
- شمعدانی برگ عشقه ای (Ivy-leaf):
- چندساله و همیشه سبز
- دارای شاخسار خزنده
- گل هایی ساده (5 عدد گلبرگ)
- قابل کاشت در گلدان یا سبدهای آویخته
- شمعدانی زونال (Zonal):
- چندساله با شاخسار علفی و آبدار
- گل هایی ساده (5 عدد گلبرگ)
- تعداد گلبرگ بیشتر
- دارای برگ جذاب و زیبا
- بدست آمده از گونه های P.inquinans و P.zonale
- شمعدانی برگ های عطری (Scented-leaved):
- بوته هایی همیشه سبز
- کاشته شده به دلیل عطر خوش برگ هایشان
- استفاده از برگ ها در صنایع غذایی یا عطر سازی
- پهنه برگ ها به چند قسمت تقسیم شده اند
- حاشیه هایی دندانه دار و یا با بریدگی دارند
- برخی دارای برگ هایی ابلق هستند
- شمعدانی یونیک (Unique):
- بوته هایی همیشه سبز
- دارای خصوصیاتی منحصر به فرد
- در گروه های بالا قرار نمی گیرند
رازهای شادابی و طراوت شمعدانی ها: راهنمای جامع مراقبت
شمعدانی ها مانند سایر گیاهان نیاز به مراقبت و توجه دارند. در صورتی که شرایط مناسب برای رشد و نمو این گیاهان را بتوانید فراهم کنید، گیاهی بسیار زیبا با برگ هایی شاداب خواهید داشت. در ادامه به برخی از موارد مهمی که به شما در داشتن یک شمعدانی سالم کمک خواهد کرد اشاره می کنیم:
آبیاری:
- اجازه دهید خاک شمعدانی بین دو آبیاری کاملاً خشک شود.
- در زمستان، آبیاری را به حداقل برسانید، اما مراقب باشید ریشه ها خشک نشوند.
- شمعدانی در زمستان با آبیاری کمتر، در داخل خانه نیز شاداب می ماند.
- ساقه های پژمرده و گل های پوسیده را برای حفظ سلامت گیاه جدا کنید.
کوددهی:
- در فصل رشد، هر دو هفته یکبار با کود محلول در آب، شمعدانی را تغذیه کنید.
- در زمستان به گیاه کود ندهید.
- برای طراوت دوباره در بهار، تعویض گلدان می تواند مفید باشد.
خاک:
- مخلوطی از خاک جنگلی، تورب و ماسه، خاکی ایده آل برای شمعدانی است.
- خاک رس و خاک سبک نیز مناسب هستند، به شرطی که فاقد آهک باشند.
- زهکشی مناسب خاک برای جلوگیری از پوسیدگی ریشه ضروری است.
- شمعدانی در خاک فشرده یا غرقابی رشد خوبی نخواهد داشت.
هوا:
- اکثر شمعدانی ها مانند شمعدانی سرخس، هوای خشک را ترجیح می دهند.
- محیط بیش از حد خشک نیز برای گیاه مضر است.
- رطوبت جوی برای گیاه مشکلی ندارد، اما به غنچه ها آسیب می زند.
- آبپاشی را صبح ها انجام دهید تا رطوبت روی گلها تا عصر خشک شود.
- در منزل، با باز کردن پنجره، جریان هوا را برای خروج رطوبت اضافی افزایش دهید.
نور:
- شمعدانی ها نور دوست هستند، اما نور شدید برای آنها مناسب نیست.
- سایه بیش از حد باعث رشد زیاد شاخ و برگ و عدم گلدهی می شود.
- مکان تاریک برای کاشت شمعدانی مناسب نیست.
- نور مستقیم آفتاب نیز به گیاه آسیب می زند.
- برای گلدهی بیشتر، 4 تا 6 ساعت نور غیر مستقیم آفتاب در روز ایده آل است.
- سایه در تابستان، رنگ براق شمعدانی را حفظ می کند.
حرارت:
- شمعدانی ها در گرمای زیاد زنده می مانند، اما دمای مطلوب برای آنها بین 13 تا 18 درجه سانتیگراد است.
- گرمای بیش از 43 درجه سانتیگراد برای شمعدانی ها کشنده است.
- دمای مناسب برای شمعدانی عطری و اژدر بین 7 تا 14 درجه سانتیگراد است.
- برخی از ارقام شمعدانی زونال تا 10 درجه زیر صفر را نیز تحمل می کنند.
گلدان:
- زهکشی مناسب گلدان برای جلوگیری از پوسیدگی ریشه ضروری است.
- گلدان های سفالی برای شمعدانی مناسب هستند.
- در گلخانه، از گلدان های کوچکتر برای رشد بهتر استفاده کنید.
- پس از ریشه دار شدن قلمه ها، آنها را به گلدان های استکانی و سپس به گلدان های فرنگی کوچک منتقل کنید.
- زمان تعویض گلدان زمانی است که ریشه ها به بدنه گلدان رسیده باشند.
- اندازه گلدان به نوع شمعدانی بستگی دارد.
- برخی در گلدان های کوچک، برخی در گلدان های فرنگی بزرگ و برخی در گلدان های خیاری به بهترین نحو گل میدهد
مراقبت از شمعدانی در زمستان
با فرا رسیدن فصل زمستان، وقت آن است که شمعدانیهای تابستانی را به داخل خانه بیاوریم. با وجود اینکه این گیاهان در طول تابستان نور کافی را در بیرون از منزل دریافت کردهاند، اما در زمستان نیز به نور مشابهی نیاز دارند.
نور خورشید در اواخر زمستان برای تحریک شکوفهها کافی نیست، اما برای حفظ سلامت گیاه ضروری است. برای تامین نور کافی، قسمتهای پلاسیده ساقه را با چاقوی تمیز و تیز کوتاه کنید و گلدان را در مکانی مرتفع قرار دهید. از انباشته شدن بیش از حد برگها که مانع رسیدن نور به ساقه و برگهای پایینی میشود، جلوگیری کنید. برای تحریک گلدهی، تعدادی از ساقههای پوشاننده ریشه را هرس کنید. گیاه مادر را در کوچکترین گلدان ممکن قرار دهید تا ریشهها به طور کامل متراکم شده و خاک کافی اطراف آنها را پر کند. به مدت یک هفته نور جانبی به گیاه بتابانید و سپس آن را در معرض نور مستقیم آفتاب قرار دهید. شمعدانی در زمستان میتواند در شبها به شرطی که دمای محیط بین 10 تا 16 درجه سانتیگراد باشد، به رشد خود ادامه دهد. البته این گیاهان تا دمای صفر درجه سانتیگراد و تا 27 درجه سانتیگراد نیز میتوانند دوام بیاورند. با رشد برگهای جدید، هرس برگهای قدیمی ضروری است. در زمان رشد جدید گیاه، مراقبت از آن کمی سختتر میشود و نیاز به دقت بیشتری دارد. در این زمان، فقط زمانی که احساس میکنید برگها تشنه هستند، به گیاه آب بدهید و در هر بار آبیاری، مقدار کمی آب به آن بدهید. در فصل زمستان به هیچ عنوان به شمعدانی کود ندهید، زیرا این گیاه به استراحت نیاز دارد. اگر میخواهید شمعدانی در زمستان نیز شکوفه بزند، آن را در دمای اتاق نگه دارید و از یخزدگی آن جلوگیری کنید. تعویض گلدان گیاه نیز در هر زمان که تمایل داشته باشید، امکانپذیر است.
آفات و بیماری های شمعدانی
یکی از مشکلات رایج شمعدانی ها، زرد شدن برگ های این گیاه است. این مشکل در اغلب موارد به دلیل آب دهی زیاد یا کم و همچنین قرار گرفتن شمعدانی در معرض نور زیاد و یا حتی در تاریکی اتفاق میافتد؛ بنابراین با دقت در دفعات آبیاری گیاه و قراردادن گیاه در نور مناسب می توانید این مورد را حل کنید.
توجه داشته باشید که برای نگهداری از گیاهان شما باید دارای دانش اولیه در این حوزه باشید. به همین دلیل هنگام خرید شمعدانی و سایر گیاهان سعی کنید از فروشندگان اطلاعات لازم را بدست بیاورید. همچنین با ما در قسمت بلاگ گیاه نت مطالب مختلفی در ارتباط با معرفی گیاهان و روش های نگهداری از آن ها منتشر میکنیم که میتوانید از آنها برای ارتقای معلومات خود استفاده کنید.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.