هر آنچه که باید درباره گل ناز یخی بدانید
گل ناز یخی جز گیاهانی است که در جنوب کشور ایران بسیار محبوبیت دارد. این گیاه جز گیاهان آپارتمانی است اما می توان در محیط های باز و یا فضای سبز نیز از آن نگهداری نمود. نام علمی گل ناز یخی آپتنیا کوردیفولیا است. همچنین نام لاتین این گیاه بی بی سان رز است. در ادامه مقاله از سایت گیاه نت بیشتر با این گیاه آشنا می شوید.
معرفی و شناخت ناز یخی
زیستگاه اصلی این گیاه در آفریقای جنوبی است. این گیاه جز گیاهان گوشتی چند ساله، علفی و پوششی محسوب می شود. گل ناز یخی دارای ۲ گونه سبز و ابلق است، گونه سبز دارای برگ های سبز رنگی است که این برگ ها بدون خطوط هستند. گونه ابلق نیز برگهایی با خطوط زرد و کرم دارد.
مشخصات ظاهری ناز یخی
برگ های گل ناز یخی سبز رنگ و توپر هستند و می تواند مقداری آب درون خود ذخیره کند. این برگ ها براق هستند و به صورت نیزه ای هستند تا قلبی شکل. طول هر برگ ناز یخی معمولا ۳ سانتی متر است و بیش تر از این حد رشد نمی کند. این گیاه دارای ساقه های گوشتی است که به صورت رونده هستند و طول هر ساقه ۵۰ سانتی متر است.
شکل هر ساقه دایره ای تا چهار گوش است و به صورت مسطح روی زمین رشد می کند. همچنین این گل دارای ریشه های گوشتی و ضخیم است. گیاه ناز یخی گل هایی تولید می کند که نسبتا کوچک هستند که به رنگ های سفید، صورتی، قرمز و نارنجی دیده می شوند. گل های تکی یا دسته ای این گیاه، در طول روز باز و در هنگام شب بسته می شوند. قطر هر گل، ۲ سانتی متر است و به شکل رشته ای رشد می کند. فصل گل دهی این گیاه، بهار تا پاییز است. میوه های این گل، فندقی شکل هستند و بیش از ۱ سانتی متر طول دارند.
شرایط نگهداری ناز یخی
ناز یخی گیاهی است که در زیستگاه خود بیشترین رشد را دارد ولی این گیاه هم در آپارتمان و هم فضای آزاد و سبز نیز رشد می کند. برای شاداب بودن آن بهتر است در معرض نور خورشید و جای گرم قرار گیرد. در ادامه با برخی شرایط نگهداری ناز یخی آشنا می شویم.
نور مورد نیاز گل ناز یخی
این گل، مانند گل آفتاب گردان، برای رشد خود به مکانی با نور کامل آفتاب نیاز دارد. اگر نور این گیاه مقدار کمی داشته باشد، باعث رشد علفی و طولی گیاه می شود و حتی منجر به کاهش گلدهی خواهد شد. کسانی که گیاه را در آپارتمان نگهداری می کنند باید مکانی کاملا آفتاب گیر مثل پنجره های شمالی را انتخاب کنند.
در صورتی که نور کافی به گیاه نرسد، گیاه فقط برگ می دهد و خبری از گلدهی نیست.
آب مورد نیاز گل ناز یخی
این گیاهان همانند کاکتوس ها نسبت به خشکی مقاومت بالایی نشان می دهند؛ زیرا همانطور که اشاره شد، این گیاهان جر گیاهان گوشتی و آبدار محسوب می شوند، این بدان معنا است که می توانند آب دریافتی را در بافت خود ذخیره کنند و در شرایط کم آبی از آن استفاده نمایند؛ بنابراین آبیاری باید در حدی انجام شود که صرفاً از خشک شدن و پژمردگی آن جلوگیری شود.
آبیاری بیش از اندازه، باعث پوسیدگی ریشه و سرخشکیدگی به خصوص در خاک های سنگین در آب و هوای خیلی گرم می شود. به طور کلی بهتر است این گیاه در فصل تابستان هر هفته ۱ الی ۲ مرتبه و در فصل زمستان هر ۱۰ روز یک مرتبه آبیاری نمایید. البته این مقدار با توجه به شرایط آب و هوایی و دمایی می تواند متفاوت باشد.
خاک مورد نیاز گل ناز یخی
خاک این گل باید همانند خاک گل کالادیوم یا فیلگوش، گل کالانکوئه بلوسفلدیانا، گل پیله آ و… دارای زهکشی مناسب باشد تا آب اضافی در هنگام آبیاری با سهولت خارج شود تا گیاه دچار پوسیدگی نشود.
گل یخی، گیاهی کم توقع است و در اکثر خاک ها رشد خوبی دارد. این گیاه برای رشد خود به خاک نیاز دارد اما لازم نیست برای تهیه خاک این گیاه از مواد معدنی غنی استفاده شود.
گل ناز یخی در خاک سبک و با کیفیت معمولی نیز رشد خواهد کرد؛ اما لازم است PH خاک بین ۵ الی ۶ باشد. با این حال استفاده از ترکیباتی مثل مخلوط ۲ قسمت خاک لوم به علاوه ۲ قسمت ماسه و به اضافه ۱ قسمت خاک برگ پوسیده به رشد این گیاهان کمک به سزایی خواهد کرد.
دمای مورد نیاز نگهداری ناز یخی در زمستان
این گیاه در هوای گرم رشد بهتری خواهد داشت و نسبت به گرما مقاومت خوبی نشان می دهد. اگر گیاه را در فضای آزاد نگهداری می کنید بهتر است با شروع فصل سرما، گیاه را به داخل منتقل کنید، زیرا سرمای بیش از حد می تواند باعث آسیب و یخ زدگی گیاه شود این امر به علت گوشی و آبدار بودن بافت گیاه است.
ناز یخی برخلاف نامش به سرما حساس بوده و بهتر است در برابر سرما از آن محافظت شود.
تقویت و کوددهی مناسب برای گل ناز یخی
میزان نیاز گیاه ناز یخی به کود کم است؛ اما برای کوددهی پس از اتمام گلدهی در اواسط فصل پاییز می توان مقدار کمی گیاه را کوددهی کرد. برای این گیاه از کود سه بیست، کود کامل رشد اسپنیش مجیک و کریستالون سبز میتوان استفاده نمود.
هرس کردن گل ناز یخی
هرس بیش از حد این گیاه ممکن است مشکلات جدی برای آن به وجود آورد. اگر بیش از اندازه ساقه های این گیاه را هرس کنید، گیاه وارد شک یا همان استرس میشود؛ بنابراین در هر بار هرس کردن بهتر است ۲ الی ۳ شاخه و ساقه بیشتر هرس نشود. برای انتخاب ساقه برای هرس کردن بهتر است ساقه های خیلی بلند و خارج از فرم را انتخاب کنید. هرس قسمت انتهایی ساقه مادر، موجب تحریک تولید شاخه های جانبی و گلدهی گیاه می شود. می توان گل های خشکیده را با دست از گیاه جدا نمود البته بعد از فصل گلدهی.
روش های تکثیر گل ناز یخی
کاشت بذر
فصل کاشت بذرها در اوایل پاییز است. برای این منظور گلدانی مناسب در اندازه نه چندان بزرگ تهیه کنید. از سوراخ های کف گلدان اطمینان حاصل کنید. بستر مناسبی از خاک هایی مثل ماسه و خاک برگ تهیه کنید.
قبل از کاشت خاک بستر را مرطوب کنید. گلدان را در مکانی سایه روشن قرار دهید تا بذرها جوانه بزنند. بعد از رشد جوانه، هفته ای یک بار به گیاه جدید را آب دهید. خاک نباید خیس بماند. در محیط گلخانه ای رشد بذرها بهار خواهد بود اما ممکن است در محیط های خانگی بذرها با پوسیدگی روبه رو شوند.
در هر حال چه در محیط گلخانه ای و چه در خانه پس از اینکه گیاه سبز شد و حداقل دارای پنج برگ یا شش برگ شد، آن را به گلدان دیگری منتقل کنید و به تدریج با گرم شدن هوا، آن را در هوای آزاد بگذارید.
قلمه گیری
دومین روش تکثیر گل ناز یخی قلمه گیری است. قلمه زدن گیاه ناز یخی بهتر است در اوایل فصل بهار باشد. در این صورت ساقه ای به طول ۷ سانتی متر از گیاه مادر به صورت اریب جدا کنید. هر قلمه باید دارای ۴ الی ۵ بند باشد. لازم است هر قلمه باید ۲ الی ۳ برگ انتهایی داشته باشد. هرچند قلمه ها در خاک باغچه نیز ریشه دار می شوند، اما بهتر است از خاک ترکیبی از خاک برگ و ماسه استفاده کنید. این خاک به زهکشی کمک می کند و باعث بهتر ریشه دار شدن قلمه می شود.
باید قبل از کاشت، خاک را مرطوب کنید. قبل از کاشت قلمه ها، قسمت برش خورده را به هورمون ریشه زایی بزنید. قلمه ها را در عمق مناسب خاک بکارید. لازم است تا زمان ریشه دار شدن قلمه ها خاک همیشه باید مرطوب باشد. با استفاده از یک پلاستیک شفاف دارای تهویه، می توانید برای قلمه ها شرایط گلخانه ای ایجاد کنید. قلمه ها را در دمای حدود ۲۰ درجه و در محیطی سایه روشن نگهداری کنید.
توجه کنید هر چند وقت یک بار برای تهویه هوا پلاستیک را بردارید. پس از ریشه دار شدن قلمه ها، باید تعداد آبدهی را کم کرد. پس از اینکه عمل ریشه زایی اتفاق افتاد، آن را با دقت و بدون جدا شدن خاک اطراف ریشه بیرون بیاورید و در گلدانی بزرگتر با خاک جدید بکارید. برخی افراد، ابتدا قلمه ها را درون آب ریشه زایی میکنند و سپس به خاک انتقال می دهند. این کار نتیجه بهتری دارد و از پوسیدگی ناشی از عوامل قارچی درون خاک به قلمه ها جلوگیری می کند.
باید از ساقه های نسبتاً بلند برای ریشه زایی در آب استفاده کنید. برگ های پایین قلمه ها را تا جایی که در ظرف قرار می گیرد حذف کنید. فقط ساقه ها در آب باشند. پس از ریشه دار شدن، قلمه ها را به خاک انتقال دهید.
تکثیر به روش تقسیم بوته
ساده ترین راه برای تکثیر گل ناز یخی جدا کردن پاجوش ها است. فصل کاشت پاجوش ها در آبان ماه تا اواسط فصل بهار است. در این روش باید گیاه را از گلدان بیرون بیاورید. حالا پاجوش را جدا کنید. بستر مناسبی از خاکهایی چون خاکبرگ و ماسه تهیه کنید و پاجوش ها را بکارید.
خوابانیدن
تکثیر گیاه ناز یخی از طریق خوابانیدن پاجوشها یا شاخه های نیمه چوبی نیز انجام می شود.
تعویض گلدان گل ناز یخی
گل ناز یخی جزو گیاهانی است که رشد سریع دارد به همین دلیل به تعویض گلدان گیاه اصلی احتیاجی است بلکه می توانید مدام ساقه ها را قلمه بزنید و در گلدان بکارید. گل ناز یخی گیاهی رونده است به همین دلیل برای نگهداری از آن می توانید از گلدان های آویز استفاده کنید، چون ساقه های گیاه به سرعت رشد خواهند کرد و حالت آویز پیدا می کنند. در این صورت کاشت گیاه در گلدانهای آویز می تواند جلوه خیره کننده و زیبایی به محیط اطراف بدهد.
بیماری و آفات گل ناز یخی
شپشک های آرد آلود
از آفات معروف اکثر درختان و گل و گیاهان زینتی و آپارتمانی مثل حسن یوسف، گل آدنیوم آبسوم، شفلرا و… محسوب می شود. این شپشک ها می توانند برای گیاه مشکل ایجاد کنند برای تشخیص این آفت به گیاه خود نگاه کنید، اگر کیسه های پنبه ای شکل را در زیر برگ ها و یا ساقه های آن مشاهده نمودید، متاسفانه گیاه شما به شپشک آرد آلود مبتلا شده است. این آفات بیشتر در مرکز گیاه و قسمت های جوان گیاه فعالیت دارند. این آفات از شیرهی گیاهی تغذیه کرده و منجر به پوسیدگی و ضعیف شدن گیاه میشود.
راه مبارزه با شپشک آرد آلود: برای مبارزه با شپشک آرد آلود می توانید از ترکیب الکل و محلول صابون کمک بگیرید. یک گوش پاککن را به الکل و آب و صابون مخلوط کرده و به تکتک حشرات بمالید. از سموم با خاصیت تماسی و گوارشی مانند مالاتیون، گوزاتیون و دیازنیون به صورت ۲ گرم از سم را در یک لیتر آب حل کنید و ۵ قطره مایع ظرف شویی هم به محلول برای اثر بخشی بهتر اضافه کنید. بهتر است این کار را خارج از منزل و در فضای آزاد انجام دهید.
می توانید مقداری از این محلول را به صورت آب دهی به خاک گلدان گیاه داد. هر دو هفته یک بار سمپاشی را میتوانید تکرار کنید و به محض دیدن نتیجه مطلوب، سمپاسی را متوقف کنید. در صورتی که روشهای ذکر شده موثر نبود باید از سموم سیستمیک مانند کونفیدور، اتیون، متاسیستوکس و… جهت مبارزه استفاده نمود. در این صورت برای سم پاشی گیاه میتوانید هر دو هفته یک بار آن را با سموم ذکر شده به نسبت ۱ در هزار در فصل بهار و تابستان سم پاشی کنید.
اگر برگ های این گیاه نازک و علفی شده است، این به دلیل قرار گرفتن در سایه اتفاق می افتد در این صورت میزان نور گیاه را افزایش دهید تا برگ ها مجدداً به حالت گوشتی برگردند و گلدهی کنند. اگر ساقه های گیاه زیادی رشد کرده اند، به دلیل کم نوری گیاه است. برای درمان رشد بیش از حد ساقه ها و در اصطلاح علفی رشد کردن گیاه ناز یخی لازم است گیاه را در معرض نور مستقیم خورشید قرار داده و از ساقه هایی که زیاد رشد کرده قلمه بگیرید.
جمع بندی
از خواص گل ناز یخی می توان به خاصیت دارویی آن اشاره کرد. برخلاف بیش تر گیاهان گلدار که عمر محدود و کوتاهی دارند، گل ناز یخی طول عمر زیادی دارد و مدت زیادی عمر می کند. با وجودی که گل ناز یخی در فضای آزاد رشد بسیار مناسبی دارد اما پرورش این گیاه در منزل نیز امکان پذیر است و چون این گیاه برای نگهداری در چهار فصل سال مناسب است، از زیبایی ویژه ای نیز برخوردار است.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.